AKTY  PRAWNE REGULUJĄCE   INSTYTUCJĘ MEDIACJI W POLSKIM SYSTEMIE PRAWNYM:

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997r.
(Dz. U. z 1997r., nr 78, poz. 483) – art. 2, art. 31 ust. 1 i 2, art. 32, 45, 47, 71, 72, 80,  82, 166, 182.

Art. 2.  Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym  zasady sprawiedliwości społecznej.
Art. 31. 1.   Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.
                2.   Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.
Art. 32.1.   Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego       traktowania    przez władze publiczne.
      2.  Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym    lub gospodarczym z jakiejkolwiek  przyczyny.
Art.45. 1.  Każdy      ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny  i niezawisły sąd.
Art. 47.      Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego,     rodzinnego, czci  i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.
Art.71.1.  Państwo w swej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej  i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz  publicznych.
       2.   Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy   władz publicznych, której zakres określa ustawa.
Art. 72.   1.   Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka.   Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
Art. 80.  Każdy ma prawo wystąpienia, na zasadach określonych w ustawie,  do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw  naruszonych przez organy władzy publicznej.
 Art. 82.  Obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej    Polskiej oraz troska o dobro wspólne.
Art.166.3. Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy administracyjne.
Art. 182.  Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości określa ustawa.

2.  Ustawa kodeks karny  z dnia 6.06.1997r. (Dz. U. z 1997r., nr 88, poz. 555) - art.46 § 1,2, art. 53 § 3,  art. 60 § 2, art. 66 § 3 k.k.

3. Ustawa kodeks postępowania karnego z dnia 6.06.1997r.
(Dz. U. z 1997r., nr 89, poz. 555) art.23a, art. 339 § 4, art. 325i § 2, art. 492 – 494, art. 499 k.p.k

4. Ustawa kodeks postępowania cywilnego - ustawa z dnia 28.07.2005r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych ustaw (Dz. U. 2005r., nr 172, poz. 1438).art. 1831 -  18315 k.p.c

5. Ustawa kodeks pracy – art. 244 – 258 ustawy z dnia 26.06.1974r. (Dz. U. z 1998r.,  nr 21, poz. 94).

6.   Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18.05.2001r. w sprawie postępowania mediacyjnego  w sprawach nieletnich (Dz. U. nr 56, poz. 591 z dnia 6.06.2001r.).

7.   Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13.06.2003r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych.
(Dz. U. nr 108, poz. 1020  z dnia 26.06.2003r.).

8.   Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18.06.2003r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. nr 108, poz. 1026 z dnia 26.06.2003r.).

9.   Ustawa z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. (Dz. U. nr 167, poz. 1398 z dnia 1.09.2005r.).

10.  Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 30.11.2005r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz. U. nr 239, poz. 2018 z dnia 7.12.2005r.).

11. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19.12.2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. (Dz. U. 2002r.,
nr 236, poz. 1990).

12. Kodeks Etyki Mediatora – wydane przez  Polskie Centrum Mediacji, 2002 rok.
reguluje podstawowe zasady etyczno-moralne mediatora, określa obowiązki,     zadania i prawa mediatora.


MEDIACJE W SPRAWACH   CYWILNYCH.

    Problem mediacji reguluje ustawa z dnia 28.07.2005r. o zmianie ustawy  – kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych ustaw (Dz. U. Nr 172, poz. 1438 z dnia 9.09.2005r.).


Kodeks postępowania cywilnego:
Dział II – „Postępowanie przed sądem pierwszej instancji”;  
Rozdział 1 – „Mediacja i postępowanie pojednawcze”;  

 „Mediacja”

1.   Podstawy prawne rozpoczęcia  prowadzenia mediacji.
Mediację prowadzi się na podstawie
umowy o mediację ( zawierają ją dwie strony). – art. 183¹ § 2 k.p.c.
postanowienia sądu, który kieruje strony do mediacji. - art. 183¹ § 2 k.p.c.
Jedna strona doręcza mediatorowi  wniosek o przeprowadzenie mediacji przedstawiając jednocześnie dowód doręczenia jego odpisu drugiej stronie, która winna na piśmie  wyrazić zgodę na mediację i mediatora.  - art. 1836  § 1 k.p.c.
      
2.   Uprawnieni do prowadzenia mediacji.
Stały mediator – wpisany na listę organizacji społecznej lub zawodowej, który wyraził na piśmie zgodę na wpis na listę stałych mediatorów. Listę z wykazem stałych mediatorów, dane i nazwę ośrodka mediacyjnego przekazuje się do wiadomości Prezesa Sądu Okręgowego. art. 183² § 3. k.p.c.
Mediatorem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych.
art. 183² § 1. k.p.c.
Mediatorem może być sędzia w stanie spoczynku.
art. 183² § 2. k.p.c.

3.   Podstawowe obowiązki mediatora.
Mediator powinien
zachować bezstronność
zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji. art.1834.§ 2 k.p.c.
zachować poufność
w ciągu tygodnia rozpocząć postępowanie mediacyjne lub odmówić prowadzenia mediacji informując o tym fakcie strony, sąd.
art. 183² § 4. k.p.c.
ustalić termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego
sporządzić protokół z przeprowadzonej mediacji, który podpisuje, a odpis protokołu doręczyć  stronom. art. 18312   k.p.c.
pomóc stronom napisać treść ugody.
po zawarciu ugody  niezwłocznie złożyć protokół w sądzie.

Jeżeli ugodę zawarto przed mediatorem, sąd na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia tej  ugody. art. 18314 § 1 .k.p.c.
Ugoda zawarta przed mediatorem ma po jej zatwierdzeniu przez sąd moc prawną ugody zawartej przed sądem. art. 18315 §1. k.p.c.